ΟΙ ΑΟΡΑΤΟΙ

Το μυθιστόρημα αυτό δεν έχει σημεία στίξης. Θα παρακαλούσαμε τον αναγνώστη να αφεθεί στο χειμαρρώδες ύφος του και μετά τις πρώτες σελίδες, που αυτή η έλλειψη θα πάψει να τον ξενίζει, να απολαύσει έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους ιταλούς λογοτέχνες, διαπλέοντας ταυτόχρονα ένα ποτάμι, ένα ορμητικό ποτάμι: το ιταλικό κίνημα - από τις πηγές του στα 1968 μέχρι τις εκβολές του στις αρχές της δεκαετίας του '80. Αναμφίβολη κορύφωση το '77, εξαιτίας των ισχυρών ανέμων αυτονομίας που έπνεαν ενός πολύμορφου και πολυάριθμου κινήματος. Οι αόρατοι, οι ήρωες στο μυθιστόρημα του Μπαλεστρίνι, είναι αυτή η γενιά.
Μια γενιά έξω και ενάντια στα πολιτικά κόμματα, αλλά και δίχως κόμματα στη στίξη. Διότι η σύνδεση των νοημάτων ήταν αυτονόητη: το πολιτικό ταυτιζόταν με το προσωπικό, η καθημερινή ζωή ένα με την πολιτική δράση· η δε διάκριση των νοημάτων επίσης σαφής: εμείς κι εκείνοι· εμείς, οι οποίοι αναζητάμε την ταυτότητά μας μέσα στον ποταμό της νεότητάς μας και της δράσης μας, στον ποταμό που ποτέ δεν είναι ο ίδιος, και εκείνοι, οι καπιταλιστές, οι μπουρζουάδες, οι κατασταλτικοί μηχανισμοί, οι χριστιανοδημοκράτες, οι μαφιόζοι, τα στελέχη και τα μέλη του ιταλικού ΚΚ (συντηρητικά, ευρωσταλινικά και μικροαστικοποιημένα), οι συνδικαλιστές - για να πουλάνε τους αγώνες...
Σ' αυτό το ηρακλείτειο ποτάμι, όπου οι εμπειρίες αλληλοδιαδέχονταν η μία την άλλη, πού χώρος για τελείες; Ερωτηματικά; Όλο το κίνημα ήταν μια ερώτηση! Θαυμαστικά; Η γενιά που θέλησε να αλλάξει τα πάντα, τι να θαυμάσει από τον "παλιό κόσμο". Τα εισαγωγικά μια υπεκφυγή για τους επαγγελματίες γραφιάδες, που δεν θέλουν να πουν τα πράγματα με τ' όνομά τους· η άνω τελεία περιττή πολυτέλεια για "τους νέους με τα πρησμένα πόδια που τους έλεγαν αλήτες"... Τα αποσιωπητικά άχρηστα στο κίνημα που δεν αποσιωπά τίποτα.
Μετά ήρθε η καταστολή. Ωμή, συνεπικουρούμενη από τα ΜΜΕ, έκανε τις σκευωρίες κανόνα του καθεστώτος εν ονόματι του "πολέμου κατά της 'τρομοκρατίας'", το δίκαιο έγινε λάστιχο, το δίκιο σου δεν μπορούσες να το βρει