ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ. ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

«Το κύριο έργο της βιογραφίας φαίνεται να είναι αυτό: να παρουσιάσει τον άνθρωπο μέσα στις χρονικές του κινήσεις και να δείξει κατά πόσο το παν αντιστέκεται σ’ αυτόν, κατά πόσο τον ευνοεί, πώς έχει σχηματίσει απ’ αυτό για τον εαυτό του μια θεώρηση του κόσμου και των ανθρώπων, και πώς την έχει προβάλει ξανά προς τα έξω, αν είναι καλλιτέχνης, ποιητής, συγγραφέας. Κοντά σ’ αυτά προβάλλεται η απαίτηση για κάτι το εντελώς ανέφικτο: δηλ. να γνωρίσει το άτομο τον εαυτό του και τον αιώνα του: σε ποιο βαθμό έχει διατηρηθεί ο ίδιος κάτω από όλες τις περιστάσεις? να γνωρίσει τον αιώνα του, που σαν τέτοιος συμπαρασύρει μαζί του κι εκείνους, που θέλουν κι εκείνους, που δεν θέλουν? τούς καθορίζει και τους διαμορφώνει έτσι, ώστε μπορεί ίσως να πει κάποιος ότι ο καθένας, αν είχε γεννηθεί μόλις δέκα χρόνια ενωρίτερα ή αργότερα, θα έπρεπε να έχει γίνει ένας εντελώς διαφορετικός άνθρωπος, πράγμα που αφορά στη δική μου εκπαίδευση και δραστηριότητά μου προς τα έξω».
Γκαίτε, «Ποίηση και Αλήθεια»