ΠΙΝΔΑΡΟΥ ΓΝΩΜΕΣ

Ο Πίνδαρος, ο ποιητής με το βαρύ όνομα, ήταν από τα πιο δύσκολα μαθήματα του προγράμματος σπουδών της κλασικής κατεύθυνσης του Φιλολογικού Τμήματος του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Όμως, τον ευτυχή χειμώνα του 2013 που παρακολουθούσα τα μαθήματα Πινδάρου δοσμένα με ιδιοφυή τρόπο από τον καθηγητή κ. Ι. Καζάζη, άρχισε να μου αποκαλύπτεται ένας ρωμαλέος, τιτανικός θα έλεγε κανείς, χαρακτήρας, ένας μεγαλόπνοος ποιητής γεμάτος ένθεη σοφία και σχεδόν απόκοσμο σφρίγος. Η γλώσσα της ποίησής του, η αδικημένη δωρική διάλεκτος, τον κάνει ακόμα πιο δυσπρόσιτο σε εμάς τους κοινούς νεοέλληνες που μιλάμε ουσιαστικά την εξέλιξη της αττικής-ιωνικής διαλέκτου αλλά και σε πολλούς κλασικούς φιλολόγους. Όμως η μέθοδος προσπέλασης που μας δίδαξε ο εμπνευσμένος κ. Καζάζης, τον οποίο και ευχαριστώ βαθύτατα, βασισμένη στην λογική ανάλυση του γραπτού λόγου κατά μικρές ενότητες, μια κβαντική τρόπον τινά προσέγγιση, σε συνδυασμό με την λίγη αλλά σημαντική βιβλιογραφική υποστήριξη που μας πρότεινε, βοήθησε να ξεπεραστούν εμπόδια και σιγά-σιγά να καταφέρουμε να αισθανθούμε το άρωμα της ποίησής του. Εντύπωση μου έκανε τότε η σοφία των γνωμικών του, και έτσι, αναθέτοντας στον εαυτό μου ένα καθήκον εκλαΐκευσης της απόκοσμης προσωπικότητας του Πινδάρου, όντας φιλολογίζων λαϊκός και όχι επιστήμων φιλόλογος, προσπάθησα να αποδελτιώσω όλα τα γνωμικά, τις λεγόμενες γνώμες, που συνάντησα στους επινίκους, να τις μεταφράσω και να τις ομαδοποιήσω, με σκοπό να τις απολαύσει και το ευρύτερο κοινό. Φυσικά οι δυσκολίες στην μετάφραση είναι πολλές, η διατήρηση ενός ρυθμού στα νεοελληνικά δεν είναι πάντα εφικτή, ενώ υπάρχουν και ορισμένα σκοτεινά ερμηνευτικά σημεία. Πάντως ελπίζω να εξυπηρετείται ο σκοπός, που είναι η απόδοση του νοήματος ώστε να γίνει αντιληπτή η σκέψη του ποιητή. Εξάλλου, η πιστή καλλιτεχνική απόδοση του χορικού άσματος με την πολυπλοκότητά του και την εναρμόνιση μέτρου, μέλους και χορού είναι δυστυχώς ανέφικτη, έτσι ώστε να είναι αναγκαστικά ελλιπής ως μερικώς αποδίδουσα το ποιητι