ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ ΣΤΗΘΑΤΟΣ ΝΙΚΗΤΑΣ

Η πραγματεία "Περί Ψυχής"του Νικήτα Στηθάτου αποτελεί ένα έργο-κλειδί για την κατανόηση του υλικού ενός θεματολογίου που απασχολούσε ιδιαίτερα τη βυζαντινή διανόηση, όπως η δημιουργία των αγγέλων, του ορατού κόσμου και των ανθρώπων, η ουσία της ψυχής και η κατάσταση της μετά τον θάνατο του σώματος. Με γνώση των Γραφών και της προγενέστερης θεολογικής γραμματείας ο Νικήτας Στηθάτος προσδιορίζει την άυλη φύση των αγγέλων ως προς τους ανθρώπους και την υλική τους ως προς τον Θεό, το περιγραπτό, το αόρατο, το νοερό και αθάνατο κλπ., ιδιότητες που εδόθησαν προς αυτούς κατά χάριν Θεού, και περιγράφει τις υπηρεσίες τους. Ως προς την κτίση του κόσμου προβάλλει τη χριστιανική αντίληψη της τρίχρονης δημιουργίας (νοητός - αισθητός κόσμος -σύνθεση του ανθρώπου σε σώμα και Ψυχή). Από το σημείο αυτό και στο εξής η Ψυχή, το πνεύμα του σώματος, δένεται με το σώμα και φωτίζει τον δρόμο του για τη σωτηρία. (από τον πρόλογο του βιβλίου)