ΟΙ ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

δημοκρατία δὲν εἶναι τελειωμένη ὑπόθεση, μὲ τὴν ἔννοια ὅτι δὲν ἔχει ἀποπερατωθεῖ καὶ ὅτι εἶναι
ἀκόμη ἱκανὴ νὰ μᾶς ἐκπλήξει.
Θὰ ἐπανακτήσει τὴν δύναμή της ἂν παραδεχτεῖ τὶς ἀδυναμίες της: Ἂν παραδεχτεῖ ὅτι πάσχει ἀπὸ
νοσήματα, τὰ ὁποῖα δὲν εἶναι παροδικά, ἀλλὰ μόνιμα καὶ ἀνίατα, ἀπὸ χρόνιες παθήσεις, ποὺ εἶναι μὲν
συμφυεῖς στὴν οὐσία τῆς δημοκρατίας καὶ στὴν ἴδια τὴν ἀνθρωπότητα, ἀλλὰ ἐνδέχεται νὰ ἐμφανίσουν
θανάσιμους παροξυσμούς. Πρέπει λοιπὸν νὰ μάθουμε ποιές εἶναι αὐτὲς οἱ παθήσεις καὶ νὰ τὶς
ἀντιμετωπίσουμε, προκειμένου, ὄχι νὰ χαίρουμε ἄκρας ὑγείας, ἀλλὰ νὰ ἐπιστρέψουμε στὴν ἀνθρώπινη
ζωή, μὲ τὶς δημιουργίες της καὶ τὶς χαρές της, μία προϋπόθεση τῶν ὁποίων εἶναι ἡ δημοκρατία.
Ποιές εἶναι αὐτὲς οἱ παθήσεις; Πρῶτα ἀπ᾽ ὅλα, πρόκειται γιὰ μιὰ βία, ποὺ εἶναι ἐγγενὴς στὶς ἀνθρώ-
πινες σχέσεις, καὶ τὴν ὁποία ἀντιπαλεύει μόνον ἡ δημοκρατία, ἐνῶ οἱ ὀπισθοδρομήσεις παραμένουν
πάντα δυνατές. Αὐτὴ ἡ βία ἀποκτᾶ νέες μορφές, ποὺ ἐπιδεινώνονται ἀπὸ τὶς διαταραχὲς τῆς ἐποχῆς
μας: τὴν καχυποψία ἢ τὸν κυνισμό, ποὺ ἐνισχύονται ἀπὸ τὸ διαδίκτυο· τὸν ρατσισμό, ποὺ τρέφεται ἀπὸ
τὴν τρομοκρατία· τὸν ὑπερφιλελευθερισμό, ποὺ χειροτερεύει λόγῳ τῆς παγκοσμιοποίησης.