ΚΑΠΝΟΣ

...Και στον "Καπνό", όπως και σε όλα τα μυθιστορήματα του Τουργκένιεφ, θα γίνουμε μάρτυρες μιας κρίσης ατομικής που εξελίσσεται σε κρίση κοινωνική. Σε πρώτο πλάνο έχουμε μια ιστορία απλή, σαν αυτές που αγαπά ο συγγραφέας: έναν δυστυχισμένο έρωτα που οφείλεται στην αδυναμία του χαρακτήρα του άντρα και στην κοκεταρία της γυναίκας. Αφορά τη μάχη ανάμεσα σε ένα χαρακτήρα μαλακό και παθιασμένο και ένα χαρακτήρα φαντασμένο, βίαιο και δεσποτικό. Σε δεύτερο πλάνο όμως εξελίσσεται μια πολιτική σάτιρα, περιγράφεται ένα πίνακας των ρωσικών ηθών που είναι γεμάτος αλήθεια, με αντιπροσωπευτικούς χαρακτήρες, ονειροπόλους που παραμιλούν αδιάκοπα για το μέλλον της Ρωσίας και είναι ανίκανοι να δράσουν στο παρόν...

Charles Sarolea, ακαδημαϊκός