ΟΙ ΜΥΓΕΣ

"Οι Μύγες και η Οδύσσεια της Ελευθερίας":
Στα 1943 Οι Μύγες φανερώνουν τη βαθιά αλλαγή που ο πόλεμος, η αιχμαλωσία και η αντίσταση έφεραν στη σκέψη του Σαρτρ.
Μέχρι τότε πίστευε απόλυτα, ότι η ελευθερία του ατόμου μπορεί μεν να απόδιωχνε την ψευτιά που την παγιδεύει και την καταπνίγει, δεν μπορούσε όμως να προσδιορίσει το δρόμο της πνευματικής αναζήτησης. Η θέση του ήταν μόνο μια πνευματική εγρήγορση που κινδύνευε να παραμείνει κριτική, αρνητική και στην πραγματικότητα μάταιη. Γιατί πόσο μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν παίζουμε κάποιο ρόλο, την ίδια στιγμή που λέμε "αποφεύγω να πάρω μια συγκεκριμένη θέση". Τι μας βεβαιώνει ακόμα και τότε, ότι η πράξη μας δεν είναι θέατρο, δεν κατευθύνεται;
Το κριτήριο στηρίζεται μόνο, στο βαθμό της προσωπικής υπευθυνότητας που υπάρχει στις πράξεις μας. Αν ο στόχος μας μάς δεσμεύει και οι ίδιοι διακινδυνεύουμε, αν αναλαμβάνουμε τις συνέπειες της πράξης μας, τότε μόνο υπάρχει αληθινή αντιμετώπιση, από τη δική μας μεριά, της ατομικής ελευθερίας.
Αυτή είναι και η αλλαγή του νεαρού Ορέστη στην εξέλιξη του έργου. Μεγαλωμένος μέσα στην άνεση, την ανευθυνότητα και τον αισθητισμό, μακριά από την πραγματική του οικογένεια, όπου θα 'πρεπε να εκδικηθεί το φόνο του πατέρα του, στην αρχή σκέφτεται να συνεχίσει να ζει ανέμελα χωρίς φασαρίες και μπλεξίματα. Ο παιδαγωγός του τον μεγάλωσε με τρόπο που του επιτρέπει να χαίρεται τη ζωή, χωρίς να δεσμεύεται. "Τώρα είσαι νέος, πλούσιος, όμορφος, σοφός σαν γέρος, απαλλαγμένος από δεσμά, από κάθε πίστη, χωρίς οικογένεια, χωρίς πατρίδα, χωρίς θρησκεία, χωρίς επάγγελμα, λεύτερος από κάθε υποχρέωση και με τη γνώση πως ποτέ σου δεν πρέπει να δεσμεύεσαι, με λίγα λόγια ένας ανώτερος άνθρωπος".
Όμως, σ' αυτή την κρίσιμη στιγμή της επιλογής, ο Ορέστης νιώθει μιαν ανησυχία. Αν τίποτα δεν του εναντιώνεται, τότε και τίποτα δεν του ανήκει. Η λευτεριά του είναι κούφια, άχρηστη και αναρωτιέται αν πραγματικά ζει... "... Αλλά για ποιο λόγο; Για ν' αγαπήσεις ή να μισήσεις πρέπει να δοθείς...