(...) Ο Αϊζεστάϊν υπήρξε σκηνοθέτης του θεάτρου, ζωγράφος θεατρικών σκηνών, κινηματογραφιστής -ένας από τους μεγαλύτερους όλων των εποχών- θεωρητικός κριτικός και σχεδιαστής. Κι όμως, παρά τα πάμπολλα μέσα έκφρασης που χρησιμοποίησε, η προσωπικότητά του ως δημιουργού παραμένει αινιγματική, όχι μόνο γιατί μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής του παραγωγής είναι ακόμη σήμερα άγνωστο, αλλά επίσης γιατί δεν θέλησε ποτέ να φανερώσει τον πραγματικό εαυτό του. (...) Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι τα «Απόρρητα Σχέδια» συγκεντρώνουν κατά κάποιο τρόπο τις «εξομολογήσεις» που θα έκανε ο Αϊζεστάϊν στα Απομνημονεύματα του και αφορούν την περίφημη «Ιδιωτική ζωή» -για την οποία μιλάει ο Ναούμ Κλάιμαν- του ανθρώπου που σκηνοθέτησε το Παλιό και το Καινούργιο (τη Γενική Γραμμή), Το Λιβάδι Μπιεζίν, τον Ιβάν τον Τρομερό. Αφορούν δηλαδή εκείνο που θέλησε να υπαινιχτεί με κάποια φλας σε σκόρπια κάδρα των ταινιών του, εκείνο που υπάρχει χωρίς να κατονομάζεται στο φιλολογικό του έργο, εκφράζουν φαντασιώσεις και επιθυμίες που δεν ομολόγησε πουθενά αλλού. Άλλωστε μας ήταν ήδη γνωστό ότι ο ερωτισμός, και μάλιστα ένας πολύ βίαιος ερωτισμός, ήταν παρών σε πολυάριθμα δημοσιευμένα ή δημοσιεύσιμα σχέδια, κυρίως στα «Μεξικάνικα σχέδιά» του. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ) Τα απόρρητα σχέδια της αυτού μεγαλειότητάς του Αϊζεστάϊν Τα σχέδια Λεζάντες των σχεδίων Εργογραφία