ΚΟΡΦΙΑΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

[...] Ο μεγάλος Κερκυραίος πεζογράφος, τα διηγήματα του οποίου αναδημοσιεύονται στον παρόντα τόμο, ανήκει στις μείζονες μορφές του λογοτεχνικού μας πανθέου, γεγονός που έστρεψε έντονα το αναγνωστικό ενδιαφέρον στα έργα του, τα τελευταία σαράντα χρόνια, με μεγάλη καθυστέρηση αναγνώρισης τους, θα λέγαμε, οφειλόμενη στο ρηξικέλευθο κοινωνικό περιεχόμενο τους, το οποίο ξεπερνούσε κατά πολύ την εποχή συγγραφής τους. Πρόκειται για κείμενα πρωτοποριακά, με κοινωνικό και βαθιά πολιτικό περιεχόμενο, για διηγήματα και μυθιστορήματα που το μήνυμα τους διατηρείται επίκαιρο ακόμη και σήμερα. Γι' αυτό και μετά την ανάκληση τους, από τον Αιμίλιο Χουρμούζιο αρχικά και κατ' εξοχήν από τον εκδότη των "Κειμένων", τον Φίλιππο Βλάχο, στις αρχές της δεκαετίας του 70 με τις επανεκδόσεις τους, δεν έπαψαν να διαβάζονται και να αξιοποιούνται πολλαπλά.

Το ύφος και η γλώσσα του συγγραφέα τους αποτελούν απαράγραπτα γνωρίσματα της ιδιότυπης γραφής του. Με αυτά μετέτρεψε σε τέχνη τις σκέψεις του, με αυτά μετουσίωσε τις ιδέες του σε δημιουργικό λόγο, σε αυτά οφείλει τη λογοτεχνική ποιότητα του, αυτά, τελικά, χαρακτηρίζουν την αυθεντικότητα, την πρωτοτυπία, τη μοναδικότητα του. Βέβαια, στη διαμόρφωση τους δεν είναι άμοιρα τόσο η παιδεία και η όλη σκευή του Κ. Θεοτόκη, όσο και η κοινωνική πραγματικότητα, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, στην οποία αυτός ανατράφηκε, η εντοπιότητα του στενού γενέθλιου χώρου, η πνευματική και λογοτεχνική εικόνα της εποχής του, καθώς και οι ειδολογικές προτιμήσεις και η γλωσσική κατάσταση που επικρατούσε, μια και το γλωσσικό ζήτημα ήταν σε μεγάλη έξαρση, όταν συνέγραφε τα βιβλία του, οι δε διαξιφισμοί και όχι σπάνια οι συγκρούσεις ανάμεσα στους καθαρεύοντες και στους δημοτικιστές ήταν σφοδρές και τις χαρακτήριζαν ακρότητες, προερχόμενες τόσο από τους πρώτους, εκπροσωπούμενους από τον πολύ Γεώργιο Μιστριώτη, αρχαΐζοντα καθηγητή του Πανεπιστημίου της Αθήνας, όσο και από τους οπαδούς της δημοτικής, τους οποίους κατηύθυνε με τον δυναμισμό και την πληθωρικότητά του ο αδιάλλακτος